Italië Wijnland

Geschiedenis van wijn

Italiaanse wijn en de wijnbouw in Italië is al duizenden jaren oud. Ongeveer duizend jaar voor Christus waren het de Etrusken die (waarschijnlijk) als eersten de basis legde voor de huidige wijnbouw in het midden van Italië (Toscane). De Grieken ontwikkelde de wijncultuur in het zuiden van Italië.

Aan het einde van de 19e eeuw kregen verschillende Europese wijnlanden een enorme tegenslag te verwerken. Een omvangrijke druifluisepidemie vernietigde duizenden hectaren wijnbouwgrond. Gelukkig bleken Amerikaanse wijnstokken resistent tegen het luisje. Overal in Europa begonnen wijnboeren met het enten van hun Europese druivenrassen op Amerikaanse wortelstokken. Nog steeds is de druifluis niet ongevaarlijk en zou kunnen toeslaan.


Productie van wijn

De top-3 belangrijkste wijnlanden in de wereld zijn Italië, Frankrijk en Spanje. Ze produceren bijna de helft van alle wijn in de wereld. Wijnbouw in Nederland is opkomend en produceert een fractie, nog geen 1 miljoen liter in 2020.

productie in 2020
1 hectoliter = 100 liter
Italië 46,6 miljoen hectoliter
Frankrijk 44,1 miljoen hectoliter
Spanje 43,0 miljoen hectoliter

Het volume in Italië daalt al jaren aangezien Italië zich steeds meer is gaan toeleggen op kwaliteitswijnen in plaats van bulkwijnen. Na deze top 3 volgen de USA, Argentinië en Chili. Ook China maakt wijn inmiddels zo’n 10 miljoen hectoliter per jaar. Maar waarom van ver halen als er zoveel fantastische wijnen van dichterbij te halen zijn?


Diversiteit aan wijnen

Italië is een wijnland bij uitstek. In alle delen van Italië wordt wijn verbouwd. Er zijn enorm veel verschillende druivenrassen, internationale druivenrassen zoals Merlot en Sauvignon en inheemse druivenrassen zoals Nebbiolo uit Piemonte waar Barolo van wordt gemaakt of Sangiovese uit Toscane waar Chianti wijn van wordt gemaakt.

Hoewel in het algemeen Italië een mediterraan land is, is er een grote diversiteit aan microklimaten. Dit zorgt voor een grote verscheidenheid aan wijnen. Een uitdaging voor de wijnliefhebber.


Klimaat en bodem

Het noorden is wat koeler en natter en het zuiden warmer en droger. Een belangrijke kwaliteitsfactor is de specifieke ligging van de wijngaard. In het warme zuiden geldt, hoe hoger hoe beter. Omdat de temperatuur een belangrijke rol speelt, worden veel druivensoorten verbouwd op de zonnehelling van heuvels en bergen, om zo te kunnen profiteren van een meer loodrechte inval van de zonnestralen en daardoor een hogere temperatuur.

De bodem is met het klimaat samen een zeer belangrijke factor voor de uiteindelijke kwaliteit van de wijn. Geen vruchtbare bodem maar een schrale bodem is belangrijk. Een steenachtige bodem, waarvan de bovenlaag goed kan worden Ios gewerkt en vocht doorlatend is. De wortels van de wijnstok moeten diep de grond ingaan. Hierdoor is de weg van de sappen langer en zo worden meer smaakstoffen meegenomen, die de druif ten goede komen.


Friuli Venezia Giulia

Friuli strekt zich uit van de Alpen tot de Adriatische Zee en herbergt glooiende heuvels, pittoreske dorpjes en een schat aan boetiekwijnproducenten.

Volgens de wijnexperts van Decanter:
Voor bezoekers die op zoek zijn naar voortreffelijk eten en wijn en een prachtige natuur, is de regio een paradijs. Friuli wordt niet overspoeld door willekeurige toeristen, wat heeft bijgedragen aan het behoud van een gevoel van authenticiteit en karakter dat moeilijker te vinden is in Toscane of Piemonte. Het biedt ook een onverslaanbare combinatie van dramatisch berglandschap, glooiende wijngaarden en idyllische Adriatische kust.

De beste wijngebieden zijn geconcentreerd rond het zuidoostelijke deel van de regio, vooral in de heuvelachtige subregio's Collio en Colli Orientali del Friuli. Collio betekent heuvel in het Italiaans. De naburige Isonzo-vallei en Friuli Carso zijn ook belangrijk. Udine, Cividale del Friuli, Cormons en Gorizia zijn aantrekkelijke uitgangspunten voor een reis met een wijnthema.


De wijngebieden in Friuli Venezia Giulia

Friuli Venezia Giulia is een wijnbouwgebied in het uiterste noordoosten van Italië, grenzend aan Slovenië en heeft 4 DOCG wijnen en 10 DOC wijngebieden

In deze regio wordt 100 miljoen liter jaarlijks geproduceerd waarvan bijna de helft DOC kwaliteitswijnen zijn.

Het gebied kent verschillende onderverdelingen. De betere wijngaarden liggen wat hogerop in de heuvels, waar vaak mist en nevel voorkomen. De lage temperatuur gedurende de nacht zorgt voor frisse, zuivere wijnen met voldoende spanning. De bodem bevat veel mergel en zandsteen.

In het gebied staan internationale druivenrassen aangeplant als Sauvignon, Pinot Bianco, Pinot Grigio, Merlot en Cabernet Sauvignon. Daarnaast kent Friuli veel lokale inheemse rassen, te weten Ribolla Gialla en Friulano voor wit en voor rood de Schioppettino (ook wel Ribolla Nera genoemd), Refosco en Pignolo. 75% van de productie is wit en van oudsher is Friuli Venezia Giulia onder wijnkenners vooral bekend om zijn fantastische witte wijnen, echter ook de rode wijnen weten menig wijnliefhebber te verrassen.


DOCG-wijnen uit Friuli Venezia Giulia (4)

1. Picolit DOCG – een frisse zoete dessertwijn ook bij Festa di Friuli te verkrijgen. Tevens hebben wij een speciaal bier dat met deze Picolit druif is gecombineerd, Birra Gjulia Grecale

2. Lison – een witte wijn voor minimaal 85% Friulano druiven. Deze wijn hebben wij (nog) niet in ons assortiment, wel een 100% Friulano wijn, die op internationale wijnconcoursen ook altijd hoge ogen gooit.

3. Ramandolo – een zoete Italiaanse witte wijn, op basis van de druif Verduzzo Friulano. De productie is gelimiteerd tot ca. 285.000 flessen per jaar. De wijn wordt amper geëxporteerd. Toch werd de wijn zo'n 100 jaar geleden al geroemd. Onze blauwschimmelkaas Blu al Ramandolo heeft gerijpt in de druivenmost van deze wijn. Als echte kaasliefhebber moet je deze geproefd hebben.

4. Rosazzo – een Italiaanse droge witte wijn uit Friuli. De wijn heeft sinds 2011 de DOCG-status. De wijn wordt geproduceerd in de provincie Udine in de gemeenten Corno di Rosazzo, Manzano, San Giovanni al Natisone. Ze bestaat uit minimum 50% friulano, 20-30% sauvignon blanc, 20-30% pinot blanc of chardonnay, maximum 10% ribolla gialla en maximum 5% andere druivenrassen. Bij nieuwe aanplant en bij herbeplanting moeten er minimaal 4.000 wijnstokken per hectare worden geplant. De opbrengst mag niet meer bedragen dan 8 ton per hectare en het minimale natuurlijke alcoholvolumegehalte moet 11,50% vol. zijn.


DOC-wijnen (10)

Friuli Venezia Giulia kent de volgende DOC wijngebieden.
Colli Orientali del Friuli
Carso of Carso - Kras
Collio Goriziano of Collio
Friuli Annia
Friuli Aquileia
Friuli Grave
Friuli Isonzo o Isonzo del Friuli
Friuli Latisana
Lison-Pramaggiore
Prosecco

Lees meer over de Italiaanse wijnkwalificaties zoals DOC of DOCG.